صفحه اصلی

سریه امام علی بن ابی طالب (ع) در یمن

 سریه امام علی بن ابی طالب (ع) در یمن

ماه رمضان ، سال دهم هجری قمری

پیامبر اکرم (ص) در ماه مبارک رمضان سال دهم هجری ، دوماه پیش از حجة الوداع ، حضرت علی (ع) را به فرماندهی سپاهی به استعداد سیصد نفر منصوب و به سوی یمن اعزام نمود.

پیامبر (ص) به حضرت علی (ع) توصیه کرد تا آن مقدار که ممکن است مردم را به اسلام دعوت و به راه راست و صراط مستقیم هدایت نماید و با آنان از درِ جنگ و نبرد وارد نشود مگر آن که آنان آغاز جنگ نمایند .

آن حضرت در بخشی از سفارش هایش فرمود : وَالله لأن یَهدی اللهُ عَلی یَدِک رَجُلاً واحداً ، خَیرٌ لَک مما طَلَعَت علیه الشّمسِ اَو غَربت ؛ سوگند به خدا ، اگر پروردگار متعال به دست تو یک نفر را هدایت کند ، برایت بهتر است از هر چیزی که خورشید از بامداد تا شامگاه بر آن بتابد.

آن گاه رسول خدا (ص) با دستان مبارک خویش عمامه ای برای حضرت علی (ع) بست و بر سرش گذاشت و پرچمی بر نیزه ای بست و به دست وی داد .

حضرت علی (ع) و سپاهیان اسلام با بدرقه پیامبر (ص) و صحابه وی ، از مدینه حرکت و عازم سرزمین یمن در جنوب جزیرة العرب شدند . آنان نخستین سپاه اسلام بودند که از مدینه وارد یمن می شدند.

سپاه اسلام به محض ورود به سرزمین یمن با طایفه " مذحج " رو برو شده و آنان را به دین اسلام دعوت کردند . ولی سران طایفه مذحج نه تنها به دعوت آنان پاسخ مثبت نداده ، بلکه از راه عناد و خشونت وارد شده و به سپاه اسلام یورش بردند .
سپاهیان اسلام به فرماندهی حضرت علی (ع) به ناچار با آنان درگیر شده و نبرد با آنان را آغاز کردند و خوشبختانه پیروزی بزرگی به دست آوردند و تعدادی از مذحجیان کشته و تعدادی اسیر و غنایم فراوانی به دست سپاه اسلام افتاد .

اما سایر طوایف و قبایل یمنی پس از آشنا شدن با اهداف رهایی بخش اسلام و گفت و گو با حضرت علی (ع) ، دعوت وی را پذیرفته و دین اسلام را با رغبت تمام اختیار کردند . حتی تعدادی از اهل کتاب نیز پس از مباحثه و مناظره علمی با حضرت علی (ع) ، شیفته اسلام شده و به دست حضرت علی (ع) مسلمان شدند.

یمنیان با پذیرش اسلام ، زکات اموالشان را تحویل سپاه اسلام نمودند.

حضرت علی (ع) زکوات و غنایم را جمع آوری کرد و غنایم را به پنج قسمت تقسیم نمود و یک پنجم آن را برای خمس جدا کرد تا به دست پیامبر خدا (ص) برساند و سپاهیان را از تصرف و تعرض آن بر حذر داشت .

در همان زمان پیکی از رسول خدا (ص) به حضرت علی (ع) رسید که وی و تمام سپاهیان اسلام را جهت انجام حج تمتع فرا خوانده و از آنان خواست به سوی مکه معظمه حرکت و به پیامبر خدا (ص) و سایر زایران در سفر حجة الوداع به پیوندند .

سپاهیان اسلام پس از تنظیم امور یمن و ایمن سازی آن و جمع آوری زکوات و غنایم ، به سوی مکه حرکت کردند و در نزدیکی های این شهر ، حضرت علی (ع) بر آنان تقدم جست و زودتر به پیامبر (ص) پیوست .

برخی از سپاهیان ، از غیبت حضرت علی (ع) سو استفاده کرده و در خمس غنایم تصرف نمودند و چون به مکه رسیدند با ناراحتی و عتاب حضرت علی (ع) مواجه گردیدند . بدین جهت دل نگران شده و بر علیه آن حضرت ، سخنان ناشایستی منتشر کردند و این خبر به اطلاع پیامبر (ص) رسید و آن حضرت ، ضمن محکوم کردن رفتار ناشایست آنان ، حضرت علی (ع) را مورد تأیید قرار داد (1)

لازم به یادآوری است که پیامبر اکرم (ص) در بازگشت از این سفر به یادماندنی ، حضرت علی (ع) را در مکانی به نام " غدیر خم " به جانشینی خویش منصوب کرد .(2) 

منابع:

1- نک : المغازی (واقدی ) ، ج2 ، ص 1079 ؛ الطبقات الکبری ، ج2 ، ص 169 ؛ الثقات ، ج2 ، ص 122 ؛ السیر الکبیر ، ج1 ، ص 78 ؛ سبل الهدی و الرشاد ، ج6 ، ص 238   

2- المناقب ( خوارزمی ) ، ص 7 ؛ ینابیع المودة ، ج1 ، ص 106 و ج2 ، ص 249 ؛ معجم رجال الحدیث ، ج4 ، ص 185